Kruidenrijk grasland blijft langer groen tijdens droogte. De opbrengst was in het droge jaar 2025 hoger dan van regulier grasland. Zoogkoeien en kalfjes zijn bovendien dol op het kruidenrijke voer.

De pilot kruidenrijk grasland bij melkveebedrijven is met twee jaar verlengd en dat betekent ruimte voor nieuwe deelnemers én meer bijeenkomsten waarbij kennisoverdracht, inspiratie en uitwisseling centraal staan. Op dinsdag 2 september kwam de groep bij elkaar in De Horst met expert Nick van Eekeren. Nick is buitengewoon hoogleraar regeneratieve graslandsystemen en werkzaam bij het Louis Bolk Instituut en weet als geen ander de praktijkervaringen van de boeren te verbinden aan kennis en modellen om zaken te verduidelijken.

Op de bijeenkomst werden twee thema’s behandeld. Ten eerste de verdeling van bemesting over verschillende percelen: regulier grasland, kruidenrijk grasland en bouwland (bewerkte grond primair bedoeld voor akkerbouw), in verband met de verplichte reductie van drijfmest in 2026. En ten tweede de optimale bemesting van kruidenrijk grasland gedurende het jaar. Het uiteindelijke doel van het experiment is om blijvend het graslandbeheer te verduurzamen en de biodiversiteit en bodemkwaliteit te verbeteren.

In dit experiment zaaien de boeren verschillende percelen in met mengsels van kruiden waaronder rode en witte klavers, smalle weegbree en cichorei en aangevuld met diverse soorten gras. De boeren deelden hun ervaringen van de afgelopen periode waar Nick op reageerde. Het ging over maaifrequentie, de kringloopwijzer, kuilanalyses, bodemanalyse, stikstof leverend vermogen, het wel of niet strooien van kali, doorzaaien ect..

Deze experimentele fase waarbij de boeren verschillende percelen inzaaien vraagt lef en extra inzet en zorgvuldigheid bij het maken van keuzen. Omdat het een experiment is en de boeren niet een al te groot risico willen lopen, krijgen zij de zaadmengsels vergoed en worden de boeren begeleid door Pedro Janssen, onderzoeker duurzame veehouderij en agrobiodiversiteit en collega van Nick. Pedro zoekt met de boeren naar het optimaliseren van het kruidenrijk grasland. Om op die manier stappen te zetten in het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Eén van de boeren, Herbert Verploegen uit Winssen, vatte het experiment als volgt samen: ‘je staat continue voor beslissingen met de wetenschap dat je nog lang niet alles weet’. Mede daarom is de begeleiding van Pedro en de bijdrage van Nick zeer relevant.

Wat de afgelopen periode opviel is dat kruidenrijk grasland bij droogte langer groen blijft én de droge periodes ook kan weerstaan (de kruiden wortelen dieper), dit in tegenstelling tot een kruidenarm grasland met een dominantie van Engels raaigras. Kruidenrijk grasland levert een hogere opbrengst dan ‘gewoon’ grasland in dit jaar. Deelnemer Mathieu van Rosendaal gaf aan dat zijn zoogkoeien en de kalfjes dol zijn op het kruidenrijke mengsel. Het veld lijkt een wildernis maar biedt een rijkdom aan voedsel voor de koeien.

Na de uitwisseling en nieuw opgedane kennis bezochten de deelnemers één van de percelen van Hans Janssen. Dat perceel werd dit jaar pas ingezaaid en enkele weken geleden gemaaid. In het veld werd besproken hoe het perceel was bewerkt, welk mengsel werd gebruikt en wat het resultaat tot dan toe was. Hans was enthousiast over de productie van het mengsel afgelopen seizoen, ondanks de droogte. Er was een mooi aandeel van klaver en kruiden.

De middag werd afgesloten met een oproep van Tiny Wigman aan de boeren om foto’s te maken bij de acties die men onderneemt in dit experiment en deze te delen in de app groep. Zo kan iedereen de acties en de resultaten van elkaar volgen én van elkaars ervaringen leren. 

Dit is een bericht van Ingrid Kerkvliet voor Stichting Via Natura

Deze bijeenkomst is onderdeel van het Exp-Bioproject ‘Productief Kruidenrijk Grasland’ van Living Lab Ooijpolder – Groesbeek, Stichting Via Natura, De Ploegdriever en Louis Bolk Instituut